Với đặc điểm nổi bật là không có tuyến mồ hôi và lại thêm bộ lông dầy, chống nóng cho gà trong bối cảnh thời tiết khí hậu diễn biến phức tạp với những đợt nắng nóng kéo dài cường độ mạnh 38 độ C – 42 độ C là hoàn toàn không dễ dàng .
Đàn gà sẽ có những hiện tượng như giảm ăn, giảm sức đề kháng nên rất dễ mắc bệnh (đặc biệt là “cảm nóng” dẫn đến chết đột ngột với số lượng lớn ,…). Để hạn chế những bất lợi này và tạo điều kiện cho đàn gà phát triển tốt, công ty Lượng Huệ xin chia sẻ với người chăn nuôi các số biện pháp cụ thể chống nóng cho đàn gà như sau:
Một chuồng gà được thiết kế khoa học và cách nhiệt tốt có thể làm giảm nhiệt độ trong chuồng từ 3-6 độ C so với môi trường vào ngày nắng nóng.
Trong chăn nuôi xây dựng thiết kế hệ thống chuồng trại là rất quan trọng, chuồng trại tốt đạt chuẩn giúp quy trình chăn nuôi đảm bảo và công tác chăm sóc quản lý trở lên dễ dàng hơn từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất.
Đối với việc phòng chống nóng cho gia cầm thì khâu thiết kế chuồng trại là khâu rất quan trọng góp phần ảnh hưởng rất lớn đến công tác hạ nhiệt trong chuồng nuôi. Dưới đây là các tiêu chuẩn về chuồng trại đạt yêu cầu chống nóng tốt:
Chuồng thiết kế cao ráo, thông thoáng, mát mẻ vào mùa hè, tránh được mưa tạt, gió lùa.
Hướng chuồng tốt nhất là hướng đông nam hoặc đông tây, tránh bức xạ mặt trời.
Xung quanh chuồng nuôi và sân chơi (gà thả vườn) trồng cây xanh tạo bóng mát và không khí thông thoáng.
Nền chuồng sạch sẽ, chất độn chuồng trải mỏng, định kỳ thay chất độn chuồng sao cho luôn khô ráo, sạch mầm bệnh.
Mái thiết kế Cách mặt đất ít nhất 2m, nên lợp mái mũi hoặc mái chồng để lưu thông không khí được tốt. Chọn loại vật liệu lợp mái không nên quá nóng có thể lợp mái ngói, trên đó phủ 1 lớp mái lá và bên dưới mái phía trong chuồng thì phủ 1 lớp bạt chống nóng. Tránh dùng mái quá nóng như mái fibro xi măng.
Mặt tường ngoài của dãy chuồng nên sơn (quét vôi,ve) màu trắng để giảm bức xạ nhiệt.
Đối với chuồng kín: Cần lắp đặt hệ thống quạt thông gió và giàn làm mát hợp lý (nên theo hướng dẫn của kỹ sư thiết kế chuồng trại) sao cho thông thoáng nhất và giảm được lượng khí độc lưu thông trong chuồng.Quạt nên lắp ở thế nằm ngang ở cuối hướng gió, cuối chuồng.
Không treo quạt trên trần nhà, trên cao thổi xuống vì không khí thổi từ trên xuống là không khí nóng, hiệu quả chống nóng cho gia cầm thấp. Giàn mát lắp ở 2 bên đầu chuồng, khi bật quạt thông gió không khí mát được lưu chuyển từ đầu đến cuối chuồng kéo theo khí thải ra ngoài.
Cần bố trí 1 lớp bạt che chắn cho giàn mát, ban ngày kéo bạt xuống hạn chế sức nóng của không khí trước khi đi vào giàn mát, ban đêm kéo bạt lên 1 nửa cho gió mát vào.
Những ngày trời nắng to: bố trí hệ thống vòi phun nước phía đầu giàn mát và trên mái để làm mát cho cả trong và ngoài dãy chuồng.
Việc phun nước trên mái không nên phun vào thời điểm nắng nóng nhất vì như vậy sẽ làm gia tăng hơi nóng vào chuồng nuôi, nên phun vào thời điểm trước khi mái chuồng bắt đầu nóng và khi cơn nắng đã dịu đi (sáng từ 9– 11 giờ, chiều từ 3 giờ- tối mát). Khi phun mưa cần lưu ý đến việc tăng cường thông gió và thoát nước xung quanh chuồng → tránh nâng cao độ ẩm hay làm ướt chất độn chuồng.
Đảm bảo hệ thống làm mát và quạt gió hoạt động hiệu quả: Chuẩn bị sẵn máy phát điện (đảm bảo đủ công suất) phòng hiện tượng mất điện đột suất không báo trước do quá tải điện năng tiêu thụ tại 1 số địa phương (mất điện cục bộ).
Đảm bảo chuồng trại luôn sạch sẽ, thoáng mát: Đây là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc chống nóng cho gia cầm nói chung và gà nói riêng.
Khi nóng, gà thường giảm khả năng hấp thu và tiêu hóa thức ăn, giảm sức đề kháng với các mầm bệnh nên nếu chuồng nuôi bẩn mà nhất là lớp độn chuồng bẩn, gà càng dễ bị bệnh hơn bình thường rất nhiều.
Chưa kể, chuồng trại chăn nuôi gà sạch sẽ sẽ giúp giảm đáng kể hơi nóng các khí độc bốc lên từ phân, chất độn chuồng, giảm côn trùng lây bệnh.
Hàng ngày phải đảm bảo vệ sinh cơ giới trước khi phun thuốc sát trùng để tăng hiệu quả khử trùng của các loại thuốc sát trùng.
Giãn bớt mật độ nuôi:
Nên giảm bớt mật độ nuôi khi thời tiết nắng nóng. Mật độ chuồng nuôi cao sẽ gây tăng nhiệt độ trong chuồng (do thân nhiệt của gà cao). Gây hiện tượng kém ăn, đồng thời còn dẫn đến các bệnh về đường hô hấp và mức độ lây nhiễm bệnh rất cao.
Tùy từng lứa tuổi gà mà có mật độ nuôi phù hợp: cụ thể khi úm gà đảm bảo 60 - 80 con/1 m2. Từ 3 – 6 tuần tuổi cần 7 - 9 con/m2. Gà hậu bị (từ 6 tuần tuổi – 20 tuần tuổi) : giảm từ 7 – 3 con/m2. Đối với gà giống, gà đẻ cần 03 con/m2. Nếu nuôi gà kết hợp chăn thả nên thả gà ra sân chơi sớm để tránh nóng tại các gốc cây bóng mát.
Chú ý đến cách thức và thời gian cho ăn vào những ngày nắng nóng:
Nhiệt cơ thể tăng 7-12% sau 2 giờ cho ăn và trao đổi chất của thức ăn vào làm tăng phần lớn nhiệt độ cơ thể gia cầm. Vì vậy cho đàn gà trên 30 ngày tuổi nhịn ăn ban ngày, chỉ cho ăn vào sáng sớm và ban đêm, khi thời tiết dịu mát. Đối với gà úm vẫn cho ăn ban ngày như bình thường.
Khẩu phần ăn nên giảm lượng thức ăn tinh, tăng thành phần cung cấp đạm, thay thế năng lượng trong thức ăn bằng năng lượng của chất béo là một cách để hạn chế sản sinh nhiệt vì sự giải phóng nhiệt từ tiêu hóa và trao đổi chất của tinh bột cao hơn, xấp xỉ 30% so với chất béo. Bổ sung thêm D,L- methionine làm tăng khả năng tiêu hóa thức ăn trong điều kiện nóng.
Tăng số máng ăn (đặc biệt đối với gà thả vườn) sao cho gà không phải mất quá nhiều công sức hay chen chúc để ăn.
Đảm bảo luôn luôn có đủ nước mát và sạch cho đàn gà uống: tăng thêm số lượng máng uống (từ 20% trở lên), tránh để nước rơi ra nền chuồng dễ sinh mầm bệnh. Bổ sung vitamin C, điện giải, đường vào trong nước uống để giúp gà giải nhiệt và tăng sức đề kháng trong những ngày nắng nóng.
Đây là công tác cần tiến hành theo lịch trình cụ thể và định kỳ, tiêm vaccin vào đúng thời gian khuyến cáo, có thể tránh vào các ngày thời tiết quá nắng nóng.
Chống nóng trong chăn nuôi gia cầm nói chung và chăn nuôi gà nói riêng muốn hiệu quả thì cần tiến hành đồng bộ, nhất quán và đầy đủ các bước trên.
Trên thực tế, không có bước nào trước, bước nào sau mà hoàn toàn tùy thuộc vào điều kiện chăn nuôi mà linh động kết hợp tất cả các giải pháp trên.
Quan trọng nhất là sau mỗi đợt nắng nóng cần kịp thời tổng kết những kinh nghiệm chống nóng và có biện pháp cải tiến, khắc phục chống nóng tốt hơn cho những lần sau.
Với mục tiêu chia sẻ và đồng hành cùng người chăn nuôi gia cầm phát triển bền vững, xuất phát từ tình hình thực tế trong đợt nắng nóng vừa qua, tập trung vào các giải pháp cụ thể có tính thực tế đã được áp dụng có hiệu quả cao, công ty Lượng Huệ hy vọng bài viết này có thể giúp ích cho người chăn nuôi đặc biệt là trong những mùa nóng sắp tới.
Chúc các bạn chăn nuôi thành công.
